Werken met de NCSI-methode binnen de huisartsenpraktijk
Persoonsgerichte zorg
In de integrale DBC staat de patiënt centraal en niet de ziekte!
Het leven met een chronische ziekte brengt voor een patiënt tal van opgaven en uitdagingen met zich mee. Niet alleen op lichamelijk vlak, maar ook op psychisch en sociaal vlak. Het omgaan met deze uitdagingen gaat niet iedere patiënt even gemakkelijk af en sommigen zullen daarbij ondersteuning nodig hebben.
Waarbij men precies ondersteuning wil, kan per patiënt verschillen en hoeft niet altijd te maken te hebben met hulp bij fysieke ongemakken, medicijngebruik of leefregels. Het kan bijvoorbeeld ook gaan om hulp of advies bij het behoud van werk, hulp bij het organiseren van zorg in de thuissituatie of bij ondersteuning van de partner. Het als zorgverlener erkennen van een diversiteit in zorgvraag, betekent ook meteen het recht van mensen met een chronische ziekte erkennen om gezondheid niet altijd op de eerste plaats te zetten.
Als zorgverlener kun je patiënten en hun netwerk op verschillende manieren ondersteunen. Door zoveel mogelijk aan te sluiten bij de zorgvraag van patiënten en door patiënten te helpen persoonlijke doelen te formuleren en hen te begeleiden om deze te behalen. Hierin is vaak nauwe samenwerking met andere disciplines noodzakelijk. We streven naar gelijkwaardig partnerschap, waarin de patiënt zelf eigenaar is van zijn persoonlijke doelen.
Nijmegen Clinical Screening Instrument methode (NCSI-methode)
Om houvast te bieden bij het signaleren en analyseren van problemen in de integrale gezondheidstoestand en om een individueel behandelplan op te stellen is de NCSI-methode ontworpen. Deze methode bestaat uit 3 onderdelen:
- Het meten van de integrale gezondheidstoestand met de NCSI-vragenlijst.
- Het een gesprek aangaan met de patiënt om op maat gemaakte behandeldoelen vast te stellen en het motiveren van de patiënt tot gedragsverandering. Deze interventies worden uitgevoerd door de praktijkondersteuner in de huisartspraktijk.
- Het regelmatig monitoren van de situatie met de NCSI-vragenlijst.
1. NCSI-vragenlijst
Met de NSCI-vragenlijst kan de integrale gezondheidstoestand gedetailleerd in kaart worden gebracht. De vragenlijst wordt afgenomen op een computer, tablet of telefoon via internet. Dit kan de patiënt zelf thuis of in de huisartsenpraktijk doen. Het invullen duurt ongeveer 30 minuten.
Additionele gegevens zoals longfunctieparameters, HBA1C, BMI worden automatisch via Coordinate (KIS) toegevoegd aan de vragenlijst.
Uitnodigen van patiënt
In de video hieronder vindt u een voorbeeld van hoe u de patiënt kunt uitnodigen voor de vragenlijst tijdens een controle. Dit is een goede methode omdat het tijd bespaart en u ter plekke een toelichting kunt geven.
Nodig iedere patiënt steeds (opnieuw) uit om de NCSI-vragenlijst in te vullen. Een duidelijke uitleg hierbij verhoogt het vertrouwen en de motivatie van een patiënt om de vragenlijst daadwerkelijk in te vullen.
Plan meteen bij het uitzetten van de vragenlijst een vervolgafspraak in om de Patiënten Profielkaart te bespreken met de patiënt en nodig hierbij zijn of haar partner of andere naaste ook uit (vervolgafspraak na max. 2 weken).
Geef de patiënt de informatiefolder ‘Samenwerken aan uw gezondheid’ mee en verwijs naar het animatiefilmpje op uw praktijksite of de website van Zorroo.
|
Animatiefilmpje |
Informatiefolder |
Weerstand bij patiënt
In de video hieronder ziet u een voorbeeld van hoe u als zorgverlener om zou kunnen gaan met weerstand bij de patiënt. Leg altijd het doel uit van de vragenlijst. Dat u samen gaat kijken wat belangrijk is in het leven van de patiënt en wat dan nodig is om dit te bereiken. Kijk altijd naar wat de reden is van de weerstand.
Weerstand bij zorgverlener
In de video ziet u een voorbeeld van weerstand bij de zorgverlener. Een nieuwe methode kan ook weerstand opleveren. Na verloop van tijd zult u echter merken dat de NCSI-methode u tijd gaat opleveren. Uit positieve voorbeelden van andere praktijken blijken zorgverleners aan te geven dat ze een beter gesprek kunnen voeren en eerder bij de kern van het probleem komen.
Patiënten Profielkaart (PPK)
Direct na het invullen van de vragenlijst worden de resultaten grafisch zichtbaar gemaakt in de Patiënten Profielkaart. Voor elk subdomein van de integrale gezondheidstoestand is de score van de patiënt zichtbaar door een bolletje in de kolommen, die onderverdeeld zijn in de kleuren groen (normaal functioneren), geel (milde problemen) en rood (ernstige problemen).
Door de kleuren is de Patiënten Profielkaart zeer eenvoudig te interpreteren, door zowel de praktijkondersteuner als de patiënt zelf. Voor beiden wordt zo duidelijk welke problemen en zorgvragen de patiënt ervaart en hoe ernstig deze problemen zijn.
Naar een voorbeeld van een Patiënten Profielkaart2. NCSI-interventie
Effecten
De NCSI-interventie bestaat uit het bespreken van de Patiënten Profielkaart met de patiënt en diens partner door de praktijkondersteuner/hulpverlener. Dit duurt ongeveer 30 minuten en heeft 2 belangrijke effecten:
- Ten eerste komen de onderliggende oorzaken boven tafel van de problemen die op de Patiënten Profielkaart letterlijk zichtbaar zijn. Vooral adaptatieproblemen worden op deze manier helder, niet alleen voor de zorgverlener, maar ook voor de patiënt zelf. Dit is essentieel voor het opstellen van een individueel zorgplan, volgens het zorg op maat principe.
Een voorbeeld: een patiënt met een hoge score op het subdomein somberheid die veroorzaakt wordt door het niet kunnen accepteren van zijn aandoening, heeft een geheel andere behandeling nodig dan een patiënt met een hoge score voor somberheid omdat hij relatieproblemen heeft. Er worden dus problemen zichtbaar die via een anamnese vaak moeilijker boven water komen.
- Ten tweede is de NCSI- interventie effectief gebleken bij het motiveren van de patiënt tot adequate adaptatie of het volgen van aanvullende behandeling. Dit effect op de motivatie ontstaat doordat in de ogenschijnlijk simpele interventie een aantal psychotherapeutische mechanismen zijn ingebouwd.
Handvatten voor zorgverlener
Agenda stellen
“U heeft een vragenlijst ingevuld waarmee we uw persoonlijke situatie goed in kaart kunnen brengen. We gaan nu de resultaten bespreken.”
Leg Patiënten Profielkaart nu onder neus van de patiënt met de woorden:
“dit bent u”.
Leg uit:
- “Elke kolom is een onderdeel van uw functioneren”
- “Dit bolletje, dat bent u”
- “Valt het bolletje in het groene gebied, dan scoort u daar vergelijkbaar met gezonde personen. Valt het bolletje in het gele gebied, dan heeft u daar een mild probleem. Valt het bolletje in het rode gebied, dan heeft u daar een ernstig probleem.”
- “Helder? Zullen we het nu samen doornemen?”
Loop elke kolom door, begin links bovenaan en dan kolom voor kolom
Benoem wat te zien is
Bijv. “We gaan nu naar de kolom over moeheid. Daar scoort u helemaal in het rood.”
Vraag aan patiënt
Bijv. “Herkent u dat, bent u ernstig moe?”
Vraag naar achterliggende oorzaak
Bijv. “Waar wordt u zo moe van?”
Hou de regie. Laat patiënt kort vertellen. Vat eventueel kort samen en ga naar de volgende kolom.
Bijv. “Helder. U bent ernstig moe en dat wordt in de loop van de dag alleen maar erger. Gaan we naar de volgende kolom…..”
Samenvatten
Leg waar mogelijk relaties tussen het gedrag van de patiënt en de problemen die zichtbaar zijn op de Patiënten Profielkaart.
Bijv. “U bent dus ernstig moe, maar we hebben ook geconstateerd dat u erg actief bent en vaak uw grenzen negeert. Dit heeft ook te maken met het feit dat u uw beperkingen probeert te negeren en dat u zich erg tegen uw beperkingen verzet.”
Stel de vraag
“Wat vindt u hiervan?”
Laat de patiënt dit kort verwoorden. Patiënten blijken vaak erg geshockt.
Toetsen motivatie en formuleren persoonlijke doelen
- “Wilt u hier iets mee?” of “Zou u hier verandering in willen brengen?”
Richt je in dit stadium op het verminderen van de problemen die zichtbaar zijn op de Patiënten Profielkaart. Als patiënt zelf niet komt met ideeën, vraag er dan naar. Bijv. “Zou u minder moe willen zijn?” of “U bent nu niet tevreden met hoe uw leven loopt. Zou u weer wat meer tevreden willen zijn, dat het leven weer leuker wordt?”.
- “Als u minder moe en benauwd bent wat wilt u dan weer gaan doen?
Probeer nu de bij de hierboven benoemde doelen naar nog concretere dagelijkse doelen om te buigen. Als iemand minder moe en benauwd is, dan kan hij weer activiteiten oppakken die nu nog niet lukken of waar hij/zij nu geen zin meer in heeft. Bijvoorbeeld, weer gaan vissen.
Als de patiënt zelf niets weet te bedenken vraag dan: “Welke activiteiten die u vroeger leuk vond om te doen, doet u niet meer? Zou u dat weer willen oppakken?”.
Uiteraard is toetsen op realiteit gezien de ernst van de aandoening van belang.
In deze fase is het van cruciaal belang om elke stap goed te doorlopen voordat je naar de volgende stap gaat!
Formuleren van behandeldoelen vanuit persoonlijke doelen
“Laten we samen kijken wat daar dan voor nodig is.”
- Conditie verbeteren
- Stoppen met roken
- Medicatie gebruiken
- Etc.
Afhankelijk van complexiteit:
- Geïsoleerde problematiek of meerdere problemen
- Samenwerking tussen meerdere disciplines nodig?
- Inschatting, haalbaarheid binnen beschikbare consulten
Individuele disciplines eerste lijn:
POH-long, fysiotherapeut, ergotherapeut, diëtist, huisarts, psycholoog, POH GGz, maatschappelijk werk, rookstopconsulent, leefstijltraining, etc.
Nadere analyse klachten
Acceptatie en verwerkingsprofiel
Hierbij gaat het om over de wijze waarop patienten met hun beperkingen omgaan. Meer informatie hierover vindt u in onderstaande video.
Inconsistentie in profiel
In de video hieronder zie je een voorbeeld van hoe je om zou kunnen gaan met een tegenstrijdigheid in het profiel. Dit komt regelmatig voor. De uitleg die de patiënt geeft is leidend.
3. Monitoren van situatie
De frequentie waarmee het NCSI of de monitor wordt ingezet is afhankelijk van de situatie. Aanbeveling is om dit zeker jaarlijks te doen, vaker kan zinvol zijn om de problematiek te monitoren.
Totaalvideo
In onderstaande video ziet u de vier video’s achter elkaar: uitnodigen van patiënt, weerstand zorgverlener, weerstand patiënt en inconsistentie in profiel.